Περαιτέρω, οι πηγές εισοδήματος με βάση τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος Ν. 4172/2013, μειώθηκαν σε τέσσερις (4), έναντι των έξι (6) του προϋφιστάμενου Ν. 2238/1994. Πιο κάτω θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μία πρώτη προσέγγιση στα θέματα της μεταφοράς της ζημίας των ατομικών επιχειρήσεων, της φορολόγησης βάσει τεκμηρίων των φυσικών προσώπων, σύμφωνα με τα δύο νομοθετικά πλαίσια και της δυνατότητας υποβολής τροποποιητικής – ανακλητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Η ζημία της ατομικής επιχείρησης και ο τεκμαρτός προσδιορισμός του εισοδήματος με τον Ν. 2238/1994
Με το με αριθμό πρωτ. Δ12Α 1124512 ΕΞ 2013/7.8.2013 έγγραφο της Γ.Γ.Δ.Ε. του Υπ. Οικονομικών, αναφέρονται μεταξύ άλλων«3. Από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει ότι δεν μεταφέρεται για συμψηφισμό η ζημία ατομικών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που η ζημία στο έτος που προέκυψε, αρχικά δεν συμψηφίζεται με εισοδήματα άλλης κατηγορίας και περαιτέρω ο φορολογούμενος έχει φορολογηθεί στο έτος αυτό με τις διατάξεις των άρθρων 16 (αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης) και 17 (δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων) του Κ.Φ.Ε., χωρίς δηλαδή να καλύψει τις δαπάνες αυτές με άλλο τρόπο (δάνειο, δωρεά, ανάλωση κεφαλαίου κλπ.).
Η ζημία της ατομικής επιχείρησης και ο τεκμαρτός προσδιορισμός του εισοδήματος με τον Ν. 2238/1994
Με το με αριθμό πρωτ. Δ12Α 1124512 ΕΞ 2013/7.8.2013 έγγραφο της Γ.Γ.Δ.Ε. του Υπ. Οικονομικών, αναφέρονται μεταξύ άλλων«3. Από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει ότι δεν μεταφέρεται για συμψηφισμό η ζημία ατομικών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που η ζημία στο έτος που προέκυψε, αρχικά δεν συμψηφίζεται με εισοδήματα άλλης κατηγορίας και περαιτέρω ο φορολογούμενος έχει φορολογηθεί στο έτος αυτό με τις διατάξεις των άρθρων 16 (αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης) και 17 (δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων) του Κ.Φ.Ε., χωρίς δηλαδή να καλύψει τις δαπάνες αυτές με άλλο τρόπο (δάνειο, δωρεά, ανάλωση κεφαλαίου κλπ.).
Επισημαίνεται ότι, στις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης συμπεριλαμβάνεται και η ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη του φορολογούμενου που ορίζεται σε τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα (περ. θ΄ παρ.1 άρθρου 16)»
Η ζημία της ατομικής επιχείρησης και ο τεκμαρτός προσδιορισμός του εισοδήματος με τον Ν. 4172/2013
Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 27 του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., σχετικά με τη μεταφορά ζημιών, ορίζεται ότι:
«Εάν με τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα το αποτέλεσμα είναι ζημία εντός του φορολογικού έτους, η ζημία αυτή μεταφέρεται για να συμψηφισθεί με τα επιχειρηματικά κέρδη διαδοχικά στα επόμενα πέντε (5) φορολογικά έτη. Η ζημία του προγενέστερου έτους συμψηφίζεται κατά προτεραιότητα έναντι της ζημίας μεταγενέστερου έτους»
Σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 30 του ιδίου νόμου, σχετικά με τον εναλλακτικό τρόπο υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας, ορίζεται ότι:
«Ο φορολογούμενος που υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων υποβάλλεται σε εναλλακτική ελάχιστη φορολογία όταν το τεκμαρτό εισόδημά του είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημά του. Σε αυτή την περίπτωση στο φορολογητέο εισόδημα προστίθεται η διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος και αυτή φορολογείται, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 34.
2. Το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται με βάση τις δαπάνες διαβίωσης του φορολογούμενου και των εξαρτώμενων μελών του, σύμφωνα με τα άρθρα 31 έως και 34.»
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 34 του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., σχετικά με τη διαφορά εισοδήματος και τον υπολογισμό του φόρου αυτής, ορίζεται ότι:
«1. Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 30, η οποία προστίθεται στο φορολογητέο εισόδημα, προσδιορίζεται από τη Φορολογική Διοίκηση κατά το ίδιο φορολογικό έτος σύμφωνα με τα οριζόμενα στις επόμενες παραγράφους και φορολογείται:..
3. Για τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, η ζημία του ίδιου φορολογικού έτους ή και των προηγούμενων δεν εκπίπτει και δεν μεταφέρεται για συμψηφισμό στα επόμενα φορολογικά έτη.»
Η υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων πριν και μετά τον Ν. 4174/2013
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 61 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 2238/1994) η δήλωση αποτελεί δεσμευτικό τίτλο για το φορολογούμενο. Μπορεί, όμως, για λόγους συγγνωστής πλάνης, να την ανακαλέσει εν όλω ή εν μέρει φέροντας και το βάρος απόδειξης των πραγματικών περιστατικών που τη συνιστούν. Η ανάκληση γίνεται με την υποβολή δήλωσης μέσα στο οικείο οικονομικό έτος στον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., με την οποία ανακαλείται φορολογητέα ύλη ή τεκμαρτή και πραγματική δαπάνη ή οποιοδήποτε προσδιοριστικό της δαπάνης στοιχείο, προκειμένου να προσδιορισθεί το εισόδημα με βάση τα τεκμήρια. Ανάκληση δήλωσης με σκοπό την ανατροπή οριστικής και αμετάκλητης φορολογικής εγγραφής είναι ανεπίτρεπτη.
Αν ο φορολογούμενος λάβει το εκκαθαριστικό σημείωμα μετά την 31η Δεκεμβρίου του οικείου οικονομικού έτους, η ανάκληση γίνεται μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στοάρθρο 66 του Ν. 2717/1999, δηλαδή μέσα σε προθεσμία 60 ημερών.
Περαιτέρω, με την ΠΟΛ. 1174/2014 εγκύκλιο διαταγή με θέμα: «Διευκρινήσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014) κατά την υποβολή εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικών ετών 2013 και προηγούμενα», ορίζεται μεταξύ των άλλων και ότι:
«1. Με την παράγραφο 25 του άρθρου 72 του ν.4172/2014 ορίζεται ότι από την έναρξη ισχύος του Ν.4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του Ν.2238/1994 (Α΄ 151), συμπεριλαμβανομένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση αυτού του νόμου. Επομένως, οι διατάξεις του άρθρου 61 του Ν.2238/1994 περί ανακλητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και οι διατάξεις του άρθρου 62 του Ν.2238/1994 περί συμπληρωματικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων δεν έχουν πλέον εφαρμογή από 1.1.2014.
2. Οπότε, οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014 ), όταν διαπιστωθεί από τον φορολογούμενο ότι περιέχουν λάθη ή παραλείψεις, πρέπει από την έναρξη ισχύος του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014), ήτοι από 1.1.2014 και μετά να τροποποιούνται με την υποβολή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης. Με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα.
Η ζημία της ατομικής επιχείρησης και ο τεκμαρτός προσδιορισμός του εισοδήματος με τον Ν. 4172/2013
Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 27 του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., σχετικά με τη μεταφορά ζημιών, ορίζεται ότι:
«Εάν με τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα το αποτέλεσμα είναι ζημία εντός του φορολογικού έτους, η ζημία αυτή μεταφέρεται για να συμψηφισθεί με τα επιχειρηματικά κέρδη διαδοχικά στα επόμενα πέντε (5) φορολογικά έτη. Η ζημία του προγενέστερου έτους συμψηφίζεται κατά προτεραιότητα έναντι της ζημίας μεταγενέστερου έτους»
Σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 30 του ιδίου νόμου, σχετικά με τον εναλλακτικό τρόπο υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας, ορίζεται ότι:
«Ο φορολογούμενος που υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων υποβάλλεται σε εναλλακτική ελάχιστη φορολογία όταν το τεκμαρτό εισόδημά του είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημά του. Σε αυτή την περίπτωση στο φορολογητέο εισόδημα προστίθεται η διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος και αυτή φορολογείται, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 34.
2. Το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται με βάση τις δαπάνες διαβίωσης του φορολογούμενου και των εξαρτώμενων μελών του, σύμφωνα με τα άρθρα 31 έως και 34.»
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 34 του Ν. 4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., σχετικά με τη διαφορά εισοδήματος και τον υπολογισμό του φόρου αυτής, ορίζεται ότι:
«1. Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 30, η οποία προστίθεται στο φορολογητέο εισόδημα, προσδιορίζεται από τη Φορολογική Διοίκηση κατά το ίδιο φορολογικό έτος σύμφωνα με τα οριζόμενα στις επόμενες παραγράφους και φορολογείται:..
3. Για τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, η ζημία του ίδιου φορολογικού έτους ή και των προηγούμενων δεν εκπίπτει και δεν μεταφέρεται για συμψηφισμό στα επόμενα φορολογικά έτη.»
Η υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων πριν και μετά τον Ν. 4174/2013
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 61 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 2238/1994) η δήλωση αποτελεί δεσμευτικό τίτλο για το φορολογούμενο. Μπορεί, όμως, για λόγους συγγνωστής πλάνης, να την ανακαλέσει εν όλω ή εν μέρει φέροντας και το βάρος απόδειξης των πραγματικών περιστατικών που τη συνιστούν. Η ανάκληση γίνεται με την υποβολή δήλωσης μέσα στο οικείο οικονομικό έτος στον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., με την οποία ανακαλείται φορολογητέα ύλη ή τεκμαρτή και πραγματική δαπάνη ή οποιοδήποτε προσδιοριστικό της δαπάνης στοιχείο, προκειμένου να προσδιορισθεί το εισόδημα με βάση τα τεκμήρια. Ανάκληση δήλωσης με σκοπό την ανατροπή οριστικής και αμετάκλητης φορολογικής εγγραφής είναι ανεπίτρεπτη.
Αν ο φορολογούμενος λάβει το εκκαθαριστικό σημείωμα μετά την 31η Δεκεμβρίου του οικείου οικονομικού έτους, η ανάκληση γίνεται μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στοάρθρο 66 του Ν. 2717/1999, δηλαδή μέσα σε προθεσμία 60 ημερών.
Περαιτέρω, με την ΠΟΛ. 1174/2014 εγκύκλιο διαταγή με θέμα: «Διευκρινήσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014) κατά την υποβολή εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικών ετών 2013 και προηγούμενα», ορίζεται μεταξύ των άλλων και ότι:
«1. Με την παράγραφο 25 του άρθρου 72 του ν.4172/2014 ορίζεται ότι από την έναρξη ισχύος του Ν.4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του Ν.2238/1994 (Α΄ 151), συμπεριλαμβανομένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση αυτού του νόμου. Επομένως, οι διατάξεις του άρθρου 61 του Ν.2238/1994 περί ανακλητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και οι διατάξεις του άρθρου 62 του Ν.2238/1994 περί συμπληρωματικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων δεν έχουν πλέον εφαρμογή από 1.1.2014.
2. Οπότε, οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014 ), όταν διαπιστωθεί από τον φορολογούμενο ότι περιέχουν λάθη ή παραλείψεις, πρέπει από την έναρξη ισχύος του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014), ήτοι από 1.1.2014 και μετά να τροποποιούνται με την υποβολή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης. Με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα.
Επίσης, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, η υποβολή των τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων πρέπει να γίνεται οποτεδήποτε μέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη φορολογική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης με όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσμης δήλωσης.
3. Κατόπιν των ανωτέρω, οι εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων παρελθόντων ετών (οικ. ετών 2013 και προηγούμενα), μπορούν να υποβληθούν μέσα στη προθεσμία που ορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014) . Για τις δηλώσεις αυτές θα επιβάλλονται οι ανάλογες κυρώσεις που προβλέπονται από τον Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014).
4. Περαιτέρω, διευκρινίζεται ότι οι εν λόγω εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις που συμπληρώνουν ποσά τα οποία ορίζονταν ρητά στην παρ.2 του άρθρου 19 του Ν.2238/1994 και με τα οποία καλύπτεται ή περιορίζεται η προστιθέμενη διαφορά δαπάνης, υποβάλλονται χωρίς την επιβολή κυρώσεων, μέσα στη προθεσμία που ορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014) και εφόσον με την παράλειψη δήλωσης αυτών των ποσών στην αρχική δήλωση δεν παραβιάστηκε φορολογική διάταξη διότι εκείνο το έτος δεν υπήρχε υποχρέωση συμπλήρωσής τους στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης.
3. Κατόπιν των ανωτέρω, οι εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων παρελθόντων ετών (οικ. ετών 2013 και προηγούμενα), μπορούν να υποβληθούν μέσα στη προθεσμία που ορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014) . Για τις δηλώσεις αυτές θα επιβάλλονται οι ανάλογες κυρώσεις που προβλέπονται από τον Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014).
4. Περαιτέρω, διευκρινίζεται ότι οι εν λόγω εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις που συμπληρώνουν ποσά τα οποία ορίζονταν ρητά στην παρ.2 του άρθρου 19 του Ν.2238/1994 και με τα οποία καλύπτεται ή περιορίζεται η προστιθέμενη διαφορά δαπάνης, υποβάλλονται χωρίς την επιβολή κυρώσεων, μέσα στη προθεσμία που ορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (Ν.4174/2014) και εφόσον με την παράλειψη δήλωσης αυτών των ποσών στην αρχική δήλωση δεν παραβιάστηκε φορολογική διάταξη διότι εκείνο το έτος δεν υπήρχε υποχρέωση συμπλήρωσής τους στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης.
Στην περίπτωση όμως που το κρίσιμο έτος έχει παραγραφεί το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης, τότε μόνο γι’ αυτά τα ποσά, και εφόσον αποδεδειγμένα δεν έχουν αναλωθεί, μπορεί να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση στο επόμενο μη παραγραφόμενο έτος και εφεξής.»
http://www.e-forologia.gr/
http://www.e-forologia.gr/
