Η φορολογική αντιμετώπιση των δαπανών των ΕΙΧ με το νέο φορολογικό νόμο

Πολύ συζήτηση έχει γίνει για τον τρόπο φορολόγησης των αυτοκινήτων, των κινητών τηλεφώνων και μια σειρά άλλων δαπανών των επιχειρήσεων, που μέχρι και τις 31.12.2013, δηλαδή μέχρι και την τελευταία ημέρα ισχύος του νόμου 2238/1994, θεωρούνταν  μη εκπιπτόμενες δαπάνες, ολικώς ή μερικώς. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν υπάρχει καμία σχέση  στην  αντιμετώπιση των δαπανών αυτών με τον νέο νόμο 4172/2013, που είναι  σε ισχύ από 1.1.2014.

Η λογική που βάζει ο νόμος, είναι  «έκπτωση όλων των παραγωγικών δαπανών που επιφέρουν, μακροπρόθεσμα ή βραχυπρόθεσμα, έσοδα στην επιχείρηση ή νομική οντότητα». Σε περίπτωση που υπάρχουν εργαζόμενοι στην εταιρία, που πραγματοποιούν αυτές τις δαπάνες, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις , αυτές οι δαπάνες που εκπίπτει η επιχείρηση θεωρούνται πρόσθετες αμοιβές.
Σήμερα θα ασχοληθούμε με τις δαπάνες που αφορούν τα έξοδα κίνησης, συντήρησης και γενικά τα έξοδα που αφορούν τα αυτοκίνητα  των εταιριών.

Σε ότι αφορά την επιχείρηση

Θα πρέπει να ξεχάσουμε ότι γνωρίζαμε μέχρι της 31.12.2013 σχετικά με την δαπάνη για τα αυτοκίνητα.
Δεν υπάρχει πλέον καμία ποσόστωση σχετικά με τις δαπάνες των επιχειρήσεων για τα ΕΙΧ οχήματα τους.
Στο άρθρο 23 του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2014), που αναφέρεται στις δαπάνες που δεν εκπίπτουν, δεν αναφέρει τίποτε για τις δαπάνες αυτοκινήτων.
Άρα όλες οι δαπάνες που αφορούν τα οχήματα των επιχειρήσεων, εκπίπτουν κανονικά από τα βιβλία τους.
Σημείωση:
Να θυμίσουμε ο νέος ΚΦΕ, έχει βάλει συγκεκριμένους κανόνες για την έκπτωση των δαπανών.
Συγκεκριμένα για να μπορέσει να εκπέσει μια επιχείρηση μία δαπάνη, θα πρέπει να πληρούνται οι κάτωθι κανόνες (άρθρο 22 του ν. 4172/2014):
α) Πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, δηλαδή οι δαπάνες που κρίνονται απαραίτητες από τον επιχειρηματία ή τη διοίκηση της επιχείρησης για την επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού, την ανάπτυξη των εργασιών, τη βελτίωση της θέσης της στην αγορά, εφόσον αυτή ενεργείται μέσα στο πλαίσιο της οικονομικής αποστολής της και συμβάλλει στη δημιουργία φορολογητέου εισοδήματος, δηλαδή όλες εκείνες οι δαπάνες οι οποίες θα δημιουργήσουν συνθήκες κέρδους βραχυπρόθεσμα ή/και μακροπρόθεσμα.
β) Αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η φορολογική διοίκηση, δηλαδή δεν πρέπει να είναι εικονικές ή πλασματικές ή υποτιμολογημένες ή υπερτιμολογημένες.
γ) Εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά, δηλαδή οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν καταχωρισθεί στα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης είτε με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία (π.χ. τιμολόγια κ.λπ.) είτε απολογιστικά (π.χ. αποσβέσεις).     
Αν λοιπόν έχουμε ένα αυτοκίνητο στην επιχείρηση, που όμως δεν χρησιμοποιείται για τις ανάγκες της, π.χ. αν έχουμε ενοικιάσει ένα αυτοκίνητο και το οδηγεί η σύζυγος του  επιχειρηματία, που δεν έχει σχέση με την επιχείρηση, θα πρέπει να καταχωρούμε κανονικά όλα τα έξοδα που φέρουν τα στοιχεία της επιχείρησης (Τιμολόγια για καύσιμα, επισκευές, διόδια κλπ), αλλά να τα αναμορφώσουμε φορολογικά στο τέλος της χρονιάς.

Σε ότι αφορά τον εργαζόμενο

Σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν. 4172/2013 και την ερμηνευτική  ΠΟΛ.1219/6.10.2014, που αναφέρεται στις παροχές σε είδος, και εξειδίκευσε πως  φορολογούνται ως πρόσθετες αμοιβές προς τους χρήστες των οχημάτων, διακρίνουμε:
Με την παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.4172/2013 ορίζεται ότι παροχή σε είδος αποτελεί και η αγοραία αξία παραχώρησης εταιρικού οχήματος σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους, η οποία αποτιμάται σε ποσοστό 30% του κόστους των αποσβέσεων, των τελών κυκλοφορίας, του κόστους των επισκευών και συντηρήσεων καθώς και του χρηματοδοτικού κόστους αγοράς ή μίσθωσης, όπως αυτά προκύπτουν από τις εγγραφές στα βιβλία της επιχείρησης.
Τα ποσά αυτά φορολογούνται σαν εισόδημα από μισθωτή εργασία.
Όταν το ανωτέρω κόστος είναι μηδέν, η παροχή αυτή αποτιμάται σε ποσοστό 30% της μέσης δαπάνης ή απόσβεσης κατά τα τελευταία τρία έτη.
Επισημαίνεται ότι οι λοιπές δαπάνες που αφορούν τα υπόψη οχήματα (καύσιμα, διόδια κ.λπ.) δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της αγοραίας αξίας του παραχωρούμενου εταιρικού οχήματος.
Η χρήση εταιρικού οχήματος από εργαζόμενο για διάστημα άνω των 15 ημερολογιακών ημερών θα λαμβάνεται ως μήνας.
Οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 δεν περιλαμβάνουν:
α) τα αυτοκίνητα, τα οποία παρέχουν οι επιχειρήσεις σε συγκεκριμένους πωλητές, τεχνικούς και λοιπούς εργαζομένους, των οποίων η εργασία απαιτεί συχνή μετακίνηση εκτός των εγκαταστάσεων του εργοδότη (tool cars) και χρησιμοποιούνται για την επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη. Αντιθέτως, καταλαμβάνεται και αποτελεί παροχή σε είδος η κατά τα ανωτέρω προσδιοριζόμενη αγοραία αξία των αυτοκινήτων που παρέχονται στους εργαζόμενους λόγω της θέσης τους (π.χ. σε διευθυντές και επιθεωρητές πωλήσεων, τεχνικούς διευθυντές και λοιπά στελέχη).
Συμπερασματικά αν ένα αυτοκίνητο έχει δοθεί σε ένα πωλητή ή ένα τεχνικό για να επισκέπτεται τους πελάτες της επιχείρησης (tool cars), αυτό το αυτοκίνητο δεν θεωρείται πρόσθετη αμοιβή στον εργαζόμενο. Αντίθετα αν στον οικονομικό ή εμπορικό διευθυντή ή στον Διευθύνοντα σύμβουλο, έχει παραχωρηθεί ένα ΕΙΧ, σαν πρόσθετη παροχή (ο μισθός σας θα είναι τόσος συν αυτοκίνητο τόσων κυβικών), αυτό το αυτοκίνητο θεωρείται ως πρόσθετη αμοιβή.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Μεγάλη προσοχή χρειάζεται στα «ορφανά» αυτοκίνητα. Αν κάποιο αυτοκίνητο της επιχείρησης δεν έχει χρεωθεί σε κάποιο εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο ή σε συγγενικό τους πρόσωπο, τότε αυτό θεωρείται «ορφανό» και βαρύνει τους εταίρους ή μετόχους.
β) για αυτοκίνητα δοκιμών (test-drive), που διαθέτουν οι επιχειρήσεις εμπορίας αυτοκινήτων,
γ) για αυτοκίνητα μεταφοράς προσωπικού (π.χ. mini-bus),
δ) για αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν επιχειρήσεις (π.χ. ξενοδοχειακές επιχειρήσεις) για μεταφορά καλεσμένων ή πελατών τους,
ε) για αυτοκίνητα τα οποία διαθέτουν οι επιχειρήσεις επισκευής και συντήρησης (service) αυτοκινήτων προσωρινά σε αντικατάσταση των επισκευαζόμενων,
στ) για αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που χρησιμοποιούνται από τις αεροπορικές εταιρείες και τις επιχειρήσεις διαχείρισης αεροδρομίων για την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών και των επιβατών τους (αυτοκίνητα πίστας) καθώς και για την μεταφορά VIPS ή προσωπικού.
Για την καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω, παρατίθεται το ακόλουθο παράδειγμα:
Επιχείρηση διαθέτει 4 ιδιόκτητα εταιρικά αυτοκίνητα (πάγια στοιχεία της) προς εξυπηρέτηση των αναγκών των 2 εταίρων της. Έστω για το πρώτο αυτοκίνητο καταχωρήθηκαν στα βιβλία ετήσιες δαπάνες (αποσβέσεων, τελών, επισκευών και συντηρήσεων) 6.200 ευρώ, για το δεύτερο 6.000 ευρώ, για το τρίτο 5.800 ευρώ και για το τέταρτο 6.400 ευρώ. Σε όλη τη διάρκεια του 2014 και τα 4 αυτοκίνητα χρησιμοποιούνται οποτεδήποτε και από τους 2 εταίρους. Συνεπώς, το 30% του κόστους των ανωτέρω, ανέρχεται σε 30% x (6.200 + 6.000 + 5.800 + 6.400) = 7.320 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή προκύπτει εισόδημα από μισθωτή εργασία για τον καθένα από τους 2 εταίρους ίσο με 7.320 / 2 = 3.660 ευρώ. Η επιχείρηση θα πρέπει να συμπεριλάβει στη βεβαίωση αποδοχών των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία που θα χορηγηθεί σε καθέναν από τους 2 εταίρους για το φορολογικό έτος 2014 και την παροχή αυτή των 3.660 ευρώ. Τα ανωτέρω ισχύουν και στην περίπτωση που τα εν λόγω αυτοκίνητα είναι μισθωμένα. Οπότε, η επιχείρηση θα πρέπει να επιμερίσει ποσοστό 30% της αγοραίας αξίας των μισθωμένων αυτοκινήτων (μίσθωμα, τέλη κυκλοφορίας και δαπάνες επισκευής και συντήρησης).
Όπως παρατηρούμε, η παροχή σε είδος δεν αφορά μόνο τους εργαζόμενους που έχουν χρεωθεί όχημα, αλλά και τους εταίρους και μετόχους των νομικών προσώπων και οντοτήτων.
Αυτό σημαίνει ότι αν σε μία ατομική επιχείρηση υπάρχει ένα αυτοκίνητο το οποίο χρησιμοποιεί ο επιτηδευματίας, δεν καταλογίζεται πρόσθετη δαπάνη.
Αν όμως στην ατομική αυτή επιχείρηση υπάρχει προσωπικό και σε αυτό έχει χρεωθεί αυτοκίνητο ΕΙΧ, τότε σε αυτούς τους εργαζόμενους, αν πληρούν τις προϋποθέσεις, πρέπει να τους χρεωθούν πρόσθετες αμοιβές.

Σε ότι αφορά τον ΦΠΑ

Σύμφωνα με το άρθρο 30 του Κ.Ν. 2859/2000 (Κώδικα ΦΠΑ), δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες:
α) αγοράς, εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων.
β) αγοράς, εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης οινοπνευματωδών ή αλκοολούχων ποτών, εφόσον αυτά προορίζονται για την πραγματοποίηση μη φορολογητέων πράξεων.
γ) δεξιώσεων, ψυχαγωγίας και φιλοξενίας γενικά,
δ) στέγασης, τροφής, ποτών, μετακίνησης και ψυχαγωγίας για το προσωπικό ή τους εκπροσώπους της επιχείρησης,
ε) αγοράς, εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης μέχρι εννέα (9) θέσεων, μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων, σκαφών και αεροσκαφών ιδιωτικής χρήσης που προορίζονται για αναψυχή ή αθλητισμό, καθώς και οι δαπάνες καυσίμων, επισκευής, συντήρησης, μίσθωσης και κυκλοφορίας αυτών γενικά. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται για τα πιο πάνω μεταφορικά μέσα. Εφόσον προορίζονται για πώληση, μίσθωση ή μεταφορά προσώπων με κόμιστρο.
Είναι λοιπόν κατανοητό ότι  όλες οι δαπάνες των ΕΙΧ αυτοκινήτων μέχρι 9 θέσεων δεν εκπίπτουν φορολογικά ως εισροές ΦΠΑ.
Τόσο το καθαρό ποσό, όσο και ο ΦΠΑ αποτελούν δαπάνη από την επιχείρηση και αφαιρείται από τα έσοδά της ώστε να εξευρεθεί το καθαρός εισόδημα (κέρδος) που θα φορολογηθεί.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Στην περίπτωση που κάποιο μέρος της δαπάνης θεωρηθεί μη εκπιπτόμενη δαπάνη για την επιχείρηση, (π.χ. χρήση αυτοκινήτου της εταιρίας από συγγενικό πρόσωπο του επιχειρηματίας που δεν έχει σχέση με την παραγωγική λειτουργία της επιχείρησης), τότε δεν αναγνωρίζεται ως δαπάνη και ο αναλογούν ΦΠΑ.
Σύμφωνα με το άρθρο 23 του 4172/2014:
«ζ) ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων του τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., καθώς και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ. Π. Α.) που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες, εφόσον δεν είναι εκπεστέος ως Φ. Π. Α. εισροών,»
Με βάση λοιπόν την συγκεκριμένη διάταξη , αφού ο ΦΠΑ των ΕΙΧ αυτοκινήτων δεν θεωρείται ΦΠΑ εκροών, αλλά δαπάνη, δεν αναγνωρίζεται και αυτή.
Παράδειγμα:
Αν η επιχείρηση έχει παραχωρήσει ένα αυτοκίνητο στην σύζυγο του επιχειρηματία, θα πρέπει τα έξοδά αυτού  του αυτοκινήτου να αναμορφωθούν φορολογικά. Δεν θα θεωρηθούν ως φορολογικές δαπάνες της επιχείρησης, τόσο το καθαρό ποσό, όσο και το ΦΠΑ των συγκεκριμένων τιμολογίων.
Παρατήρηση:
Στην ερώτηση που θα βρεθεί η χρέωση του αυτοκινήτου ή το ποιος κάνει χρήση του, θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι υπάρχουν στοιχεία που μπορούν να προσδιορίσουν το χρήστη του οχήματος. Αυτά μπορεί να είναι το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, το όνομα του χρήστη σε περίπτωση χρονομεριστικής μίσθωσης ή ακόμη και από έγραφα της τροχαίας (κλίσεις, κάρτες ελευθέρας σε δακτύλιο κ.λ.π.)

www.proseminars.eu/